ارتباط پزشکی و هنر شاید در قسمت های دیگه ای از رشته های پزشکی وجود داشته باشه تمام متخصصین گوش و حلق بینی و جراحان پلاستیک و حتی در یک نگاه ریز تر وقتی یک پزشک داره به روی دست یک بیمار بخیه میزنه،تمام تلاشش اینه که به صورتی انجام بشه که پوست اون فرد به حالت عادی خودش برگرده.این موضوع در دندانپزشکی بسیار حائز اهمیت قرار میگیرد.چون که به جز بحث علمی کار، شما همیشه در حال بازسازی دندان های افراد هستید حالا چه با کارهای ترمیمی ساده چه با کارهای پروتری پیشرفته تر و نگاه هنر مندانه به این کار باعث می شود که دندان ها به شکل طبیعی تری شبیه به آنچیزی که خداوند درون افراد آفریده شکل بگیرند و این اهمیت هنر در کنار علم دنداپزشکی را در واقع نشان می دهد .هر چه قدر دندان پزشکان هنرمندتر باشند سعی میکنند با استفاده از علم دندانپزشکی و متریال های متفاوت کار های بهتری را ارائه کنند.
دندانپزشکی زیبایی چیست؟
اگر به صورت ساده بخواییم مطرح کنیم،شما زمانی که روی دندان های قدامی بیمار که بیشتر قابل رویت هستند کار میکنید مبحث زیبایی اینجا مطرح میشود،یعنی از یک کار ساده ترمیمی که شما سعی کنید دندان شخص رو به حالت طبیعی تری با هارمونی بیشتری با دندان های مجاورش درست بکنید شروع میشود تا زمانی که کارهای پیشرفته تری انجام میدهید و مثلا ده تا دندون قدامی بیمار رو دندان هایی که جلو هستند و در لبخند بیمار تاثیرگذار،شما برای بیمار مجدد اصلاح میکنید یا براش بازسازی میکنید.اینجا دندانپزشکی زیبایی شکل میگیره.
خدمات قابل ارائه در دندانپزشکی زیبایی میتواند از یک ترمیم ساده تا لمینت های فول سرامیک یا وینر های کامپوزیت یک پارچه بر روی تعداد دندان های بیشتر شکل بگیره که همه ی اینها شامل دندانپزشکی زیبایی میشود.
تفاوت دندانپزشکی ترمیمی و دندانپزشکی زیبایی رو میشود به این موضوع ارتباط دارد که دندانهای قدامی بیمار که قابل دید هستند و لبخند بیمار رو شکل میدهند و موقع صحبت کردن در واقع دیده میشوند شما زمانی که برای اصلاح این دندان ها وارد عمل میشوید در واقع وارد حوزه زیبایی شده در حالی که دندون های خلفی بیمار که قابل مشاهده نیستند در زمانی که به خاطر پوسیدگیها مراجعه برای کار دارند،شما در واقع آنهارو ترمیم میکنید و آنها به شکل عادی خودشون برمیگردند. در آنها رنگ خیلی نمیتونه مثل دندونهای قدامی مهم باشه و ممکنه ترمیم شما با خود دندون مقداری تفاوت رنگ داشته باشد که قابل اغماض است.
در گذر زمان که انسان ها به سوی زیبایی های بیشتر و هارمونی های بیشتر حرکت کردند چه در طراحی منزل چه در طراحی اتومبیل ها،مسئله لباس ها و پوششمون و دندانپزشکی زیبایی هم اهمیت زیادی پیدا کرده و بیشتر به سمت این رفته که با استفاده از مدل های هالیوودی و چیزی که رسانه ها و مجلات بیشتر روشون زوم میکنند شبیه مدل ها بشوند بیشتر ازنظر رنگ دندون ها و این اهمیت آرام آرام در ذهن افراد جای میگیرد به طوری که احساس میکنند به آنها اعتماد به نفس بیشتری میده و این اعتماد به نفس در زندگی عادیشون بسیار بسیار مهمه و عملیاتی میشه. شاید در پنجاه سال پیش یک بازرگان که بسیار آدم موفقی بود زیاد لزومی به اینکه دندان های مرتبی داشته باشه نبود وجود نداشت اما امروزه همانطور که یک برای یک محیط بازرگانی مراجعه میکنه به عنوان یک قرارداد و یا یک بیزینس خاص از نوع پوشش لباسش،از ساعتی که به دست میبنده، گوشی که در دست داره و همینطور لبخندی که میزنه و منظم بودن دندان ها و رنگ زیباشون،این ها بر روی فرد تاثیرگذاره و تقریبا دیگه در شرایط کنونی دندان های خیلی بهم ریخته و رنگ های بد قابل قبول نیست.
مواد مخصوصی که از درصدی آب اکسیژنه دارند بر روی سطوح دندان های قدامی که قدرت دارند با فعل و انفعالاتی که بر روی عاج دندان افراد انجام میدهند دندان ها را سفید کنند.از مزایای بزرگشون اینه که دست به دندان های بیمار نمیخورد و هیچگونه تراشی و هیچ اتفاقی روی دندان های بیمار نمی افتد و عیب بزرگشون اینه رنگ ها برمیگردد.در واقع به عنوان یک کار طبیعی زیبایی مطرح میشه تا کارهایی که دندان احتیاج به تراش دارند.ازین بابت مورد اقبال عمومی قرار گرفته که یکی هزینه پایین تری داره و دریک جلسه انجام میشه و بزرگترین حسنش این است که دست به دندان های بیمار نمی خورد.
وینر کامپوزیت یکی از کار های ترمیمی زیبایی است به صورتی که یک لایه از کامپوزیت بر روی کل سطح دندان کشیده میشه و چون همین کار روی دندان های مجاور هم انجام میشه دندان ها همه به یک رنگ در خواهند آمد و تغییرات رنگی زیر این کامپوزیت ها نا پدید میشوند،در ضمن شما میتونید با وینر کامپوزیت دندان ها رو شکلشون رو تغییر بدهید و به سمت زیبایی بیشتر پیش ببرید.در قسمت دوم سوال که مطرح شده آیا ترک دندانی هم میتونه از این وینر بهره ببره،هر گونه ترکی احتیاج به دستکاری نداره اما اگر بحث جنبه زیبایی مطرح بشود میتواند ترک ها با لایه نازکی از کامپوزیت پوشانده بشود که علاوه براین که ترک دیده نمیشه زیبا تر هم میشه،مسلما محافظتی بر مینای آسیب دیده خواهد شد.
شما زمانی که دندان رو از دست دادید مجبورید که اون رو با ایمپلنت یا بریچو جایگزین کنید که مسلما ایمپلنت درصورتی که استخوان به ما اجازه عملیات رو بده،بهترین درمان خواهد بود و تمام تلاش ما اینه که از بریچ کردن دندان ها به هم اجتناب کنیم به دلیل این که در بریچ کردن لایه ای که بی دندون است همچنان استخوان تحلیل میرود و در صورتی بیمار به مشکلی بر بخوره یکی از پایه ها در واقع کل اون بریچ از بین میرود و مشکل پیدا میکنه در حالی که ایمپلنت هم لول یا مرحله استخوان رو حفظ میکنه و هم دندان ها به صورت تک تک قرار میگیرند و اگر دندانی دچار مشکل بشه،فقط همان دندان هست که دچار عارضه میشه.خب زمانی که ایمپلنت ها در ناحیه قدامی قرار میگیرند بسیار مهمه که اون هارو قرار بدهیم که تمهیداتی از قبل انجام بشه لول یا مرحله لثه ای به وجود میاد یعنی دندان ها، چه اونی که ایمپلنته چه دندونی مال خود بیماره ،این ها از نظر ارتفاع یکسان باهم دیده بشوند که زیبایی بیشتری خواهند داشت.
کاربرد لمینت: لمینت همون کاری رو انجام میده که وینر کامپوزیت انجام میده در واقع اونجا یک لایه از کامپوزیت دندان رو می پوشاند و اینجا یک لایه از پرسلند که ذر کوره پخته میشود.از تفاوت های بزرگش انعکاس نور در لمینت ها معمولا بیشتر است و لمینت ها به خاطر سطح صیقلی شده ای دارند و در کوره پخته شده اند به هیچ عنوان خط و خش نمی گیرند و سطح براقی را دارا هستند در حالی که در کامپوزیت ها این پتانسیل موجود است که ذچار خط و خش شوند که بعدا با مواد غذایی رنگ بگیرند مسئله بعدی مقاوت است که پرسلند ها در کوره پخته شده اند و بسیار مقاوم ترند و وینر های کامپوزیت به نسبت ضعیف تر عمل میکنند ، از نظر قدرت و انتخاب رنگ هم بسته به نگاه سلیقه ای بیمار است. اگر بیمار تعداد دندان هایی که دارد آن هارو در کار زیبایی ببرد،تعدادشون زیاد باشه و هم فک بالا و هم فک پایین رو شامل بشود بیمار می تواند از رنگ های روشنتری استفاده بکند اما زمانی که فقط 4 دندان قدامی را دارد لمینت میکند، مسلما رنگ دندانهای مجاور در این موضوع بسیار دخیل هستندو نمی تواند رنگ ها را خیلی متفاوت بگیرد به هر حال لمینت ها می توانند رنگ های بسیار طبیعی داشته باشند و رنگ های اغراق آمیز که خیای سفید هم هست داشته باشند این در انتخاب بیمار هست که با پزشکش مشورت کند و رنگی را به دلخواه انتخاب کند.
روکش زرکونیوم: در واقع باید ببینیم روکش زرکونیوم چه تفاوتی با روکش های دیگر دارد ما در روکش های معمولی یک لایه فلز داریم که آن فلز آلیاژی از کروم و کبالت است که سیاه رنگ است و لابراتور مجبور است با یک لایه سفید این سیاهی را بپوشاند که بتواند رویش پودر رنگ دندان بگذارد در مورد روکش های زرکونیوم این لایه فلز وجود ندارد و به جایش از عنصر زرکونیوم استفاده شده است که خودش به ذات سفید است.بنابراین با مقدار کمی از پودر میشود دندان هایی را ظریف تر و زیبا تر درست کرد ودر تمام کاره ای زیبایی ما در کنار لمیمن ها از روکش زرکونیوم استفاده می کنیم چون شباهت بیشتری به لمینت ها از خودشان نشان میدهند.
در مواردی بله در زمانی که دندان ها دچار به هم ریختگی زیادی هستند و دندان روی عم اورلب شده اند و روی هم قرار گرفته اند ودر حد متوسطی هست میتوانیم به جای ارتودنسی از وینر کامپوزیت استفاده کنیم که با یک مقدار تراش محدود بتوانیم با قرار دادن کامپوزیت ها روی دندان، دندان ها را یکدست کنیم اما در موارد شدید و مشکلات فکی به هیچ وجه کامپوزیت ها نمی توانند جای درمان ارتودنسی را بگیرند.
افزایش طول تاج دندان در دو مورد کلی انجام میشه به شرطی که بیمار اصلا دچار بیماری لثه ای نباشه در دو مورد انجام این کار میشه اول زمانی که محل رویش دندان از داخل لثه در واقع اصطلاحا لول و اندازه نباشد،یکسان و مساوی نباشد ،یعنی یکی دو تا از دندان های بیمار بالا و پایین باشند از نظر ارتفاعی که دارند اینجا ما با استفاده از جراحی لثه سعی میکنیم دندان ها را طوری آماده کنیم که بعد از قرار گرفتن رسوریشن های زیبایی دندان ها خیلی یکدست و یکسان دیده بشوند و این زیبایی بیشتر بسیار کمک میکند.در مورد دوم زمانی است که اصطلاحا بیماران گامی اسمایل هستند یعنی لبخندی دارند که مقدار زیادی از لثشون پیداست وو بعضی وقتا با این جراحی لثه می توانیم کاری بکنیم که از دیده شدن مقدار زیادی لثه در لبخند جلوگیری شود یعنی دندان ها قدشون بلند تر میشه و لثه ها مقدار کمی دیده میشود که این به یک لبخند زیبا کمک زیادی میکند.
در این مورد بهتره توضیح بدم که در مورد کارهای زیبایی ما یک واژه استتیک داریم و یک واژه کاسماتیک. در مورد استتیک ما در واقع زیبایی هایی رو برای بیمار به وجود می آوریم که در طبیعت دندان های بیمار پیدا میشه یعنی ما هیچ کار فوق العاده ای انجام نمیدیم،ما یه مقداری رنگ دندون های بیمار را اصلاح میکنیم که معمولا با رنگ های نورم و عادی که در دندان های خود بیماردیده میشود و انجام میشه یعنی اونهارو بیشتر به رنگ طبیعی بیمار در می آوریم.دندان های کج بیمار را صاف میکنیم که اونها مرتب تر و قشنگ تر به نظر برسند و خیلی اصراری بر این که تمام مشکلات زیبایی بیمار حل بشود رو نداریم اما در روش کاسماتیک به نوعی اغراق آمیز کردن کار زیبایی مطرحه یعنی توی این کار حتما جراحی لثه زیبایی انجام میشه تا کوچکترین نا هماهنگی از بین بره رنگ دندان ها در کاسماتیک سفید خیلی روشن است در کاسماتیک تعداد دندان هایی که برای بیمار آماده میشود تعدادش ده تا بالا و ده تا پایین شروع میشه به طوری که بتوانیم علاوه بر این که قد دندان هارو از نظر میزان دیده شدن بهتر کنیم قوس دندونی بیماررو هم بزرگتر کنیم که موقع لبخند دندان ها بیشتر خودشان را نشان دهند و در واقع قوس دندان بیماربزرگ تر باشد
با این توضیحی که دادم اصلاح طرح لبخند هر گونه کمکی به لبخند زیباتر بیماران شامل میشه اگر بیمار ما دندون هایی داره که قد کوتاهی دارند و لبخندش زیاد دیده نمی شود با ارتفاع دادن به تاج دندان ها سعی میکنیم که لبخند بیمارمان را قشنگ تر کنیم و همینطور با بزرگ کردن قوس رنگی بیمار و پارامترهایی که در داخل این کار وجود دارد سعی میکنیم که در نهایت لبخند بیمار را زیبا تر کنیم اما اینجا یک نکته قابل ذکره که لبخند هیچ بیماری شبیه کس دیگه ای نمیشود و هرکس در واقع لبخند خودش را دارد چون فرم صورت،لب ها،ارتفاعشون و پارامترهای بسیار زیادی در این قضیه دخیل هستند،بهتره دندانپزشک بیمارش رو آگاه کنه در رابطه با این که هرشخصی فاکتور های مخصوص به خودش را داره و ما باید از اون فاکتورها کمک بگیریم و لبخند بیمار رو زیبا کنیم.گاهی اوقات بیماران با یک عکس که متعلق به یک هنرپیشه هست و لبخند اون رو نشون میدهند و خواهان چنین لبخندی هستند در حالی اون لبخند فقط دندون ها نیست،اون لبخند شامل موارد بسیار زیادی در صورت اون فرد میشه که کاملا اختصاصی و انفرادیه و نمیشه مثل آن را برای یک نفر دیگه به وجود آورد.
تمام لوازم و متریال جدیدی که وارد حوزه دندانپزشکی میشود تحولات بزرگی را به وجود می آورد و بی شک کدکم یکی از آن هاست. کدکم در واقع دستگاهیه که با طراحی که شما روی بیمار و دندان هایش میکنید. یک نمونه مجازی از فک بیمارتان بر روی رایانه دارید ، آنجا شما دندان بیمار را روی سیستم طراحی میکنید و از نظر اندازه و شکل و آن طرح آماده شده و رایانه به کدکم که بلوک زرکونیوم را در واقع شروع به تراشیدن میکند و آنچه را شما خواستید برایتان انجام میدهد.در این طرح و روش سرعت یکی از مهمترین فاکتورهاییست که به کمک بیمار و دندان پزشک می آید یعنی اگر کسی در داخل مطب خودش از این دستگاه داشته باشد همراه با یک تکنیسسن مجرب که پشت دستگاه نشسته است.شما میتوانید دندانهای بیمارتان را تراش دهید و در بعد از ظهر آن روز دندان ها را به بیمار تحویل دهید و فاصله زمانی را بسیار کوتاه نمایید اما متاسفانه چون دستگاه بسیار گرانی است چیزی حدود (با دستگاه اسکنر و دستگاه تراش دهنده و کوره آماده سازی نهایی)4-3.5 میلیارد تومان میباشد.و استفاده از این دستگاه را در مطب ها غیر قابل توجیه میکند.هر چند در برخی مطبها استفاده میشود اما اجازه اینکه به طورگسترده استفاده شود به دلیل هزینه بالا مقدور نیست و این دستگاه ها در لابراتوار وجود دارند که دکتر های بیشتری از آن استفاده کنند.